ویروس HMPV اچ ام پی وی چیست؟

ویروس HMPV اچ ام پی وی چیست؟

کشور چین اخیراً با افزایش موارد ابتلا به یک ویروس تنفسی مواجه است که منجر به شلوغی بیمارستان‌ها، اقدامات اضطراری و نگرانی‌های عمومی در مورد شیوع این بیماری شده است. این ویروس که با نام متاپنوموویروس انسانی (HMPV) شناخته می‌شود، زمستان امسال باعث افزایش موارد ابتلا به بیماری تنفسی در استان‌های شمالی چین به‌ویژه در میان کودکان شده است.شیوع این بیماری پنج سال پس از آن رخ می دهد که جهان برای اولین بار از ظهور یک ویروس کرونای جدید در «ووهان» چین مطلع شد که بعدها با هفت میلیون مرگ به یک بیماری همه گیر جهانی تبدیل شد.از ین رو نگرانی های گسترده ایی جهان را فرا گرفته است. تا کنون سازمان جهانی بهداشت بیانیه ای در این خصوص صادر نکرده است و به نظر می رسد این بیماری صرفاً یک بیماری تنفسی است که در زمستانها شایع می شود و احتمالاًخطر اپیدمی شدن را ندارد. این دوره برای آشنایی با این ویروس و علائم و روشهای پیشگیری آن تدوین شده است تا با داشتن اطلاعات اولیه از نگرانی های بی مورد جلوگیری شود.

 

ویروس hmpv چیست؟

ویروس HMPV یا متاپنوموویروس انسانی یکی از ویروس‌های تنفسی است که می‌تواند عفونت‌های مختلف در دستگاه تنفسی ایجاد کند. این ویروس به خانواده Paramyxoviridae تعلق دارد و از لحاظ علائم و نحوه انتشار شباهت زیادی به ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV) دارد. این ویروس می‌تواند افراد در تمام سنین را مبتلا کند، اما بیشتر در کودکان زیر دو سال، سالمندان و افراد با بیماری‌های مزمن یا سیستم ایمنی ضعیف مشاهده می‌شود.

علائم این عفونت تنفسی شامل تب، سرفه، آبریزش بینی، گرفتگی بینی، گلودرد، خس‌خس سینه، تنگی نفس و در موارد شدیدتر علائم برونشیت یا ذات‌الریه است. این علائم می‌توانند شبیه به علائم سرماخوردگی جدید یا آنفولانزای جدید باشند و در موارد شدید ممکن است فرد نیاز به مراقبت‌های بیمارستانی داشته باشد.

بیماری جدید HMPV از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده، قطرات تنفسی ناشی از سرفه یا عطسه و تماس با سطوح آلوده منتقل می‌شود. ویروس می‌تواند در فضاهای شلوغ مانند مدارس، مراکز نگهداری از کودکان و بیمارستان‌ها به سرعت گسترش یابد.

هیچ واکسن یا درمان اختصاصی برای HMPV وجود ندارد. درمان این بیماری بیشتر حمایتی است و شامل استراحت کافی، مصرف مایعات، استفاده از داروهای کاهش تب و ضدسرفه می‌شود. در موارد شدیدتر، مانند افرادی که دچار ذات‌الریه یا تنگی نفس شدید شده‌اند، ممکن است نیاز به اکسیژن درمانی یا بستری شدن در بیمارستان وجود داشته باشد.

 

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به HMPV هستند؟

 HMPV  می تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد اما گروه های خاصی در معرض خطر بیشتری برای بیماری شدید هستند. این موارد عبارتند از:

نوزادان و کودکان خردسال، به ویژه کودکان زیر 5 سال

افراد مسن، به ویژه افراد بالای 65 سال

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند:

بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی

گیرندگان پیوند عضو

کسانی که مبتلا به HIV/AIDS هستند

افراد مبتلا به بیماری های مزمن ریوی مانند آسم یا COPD که ممکن است عوارضی را تجربه کنند.

این گروه ها باید اقدامات احتیاطی بیشتری را برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض متاپنوموویروس انسانی انجام دهند.

علت ویروس hmpv

ویروس HMPV یا متاپنوموویروس انسانی، یکی از ویروس‌های تنفسی رایج است که باعث عفونت در دستگاه تنفسی می‌شود. این ویروس از خانواده Paramyxoviridae است و دارای RNA تک‌رشته‌ای است. علت اصلی بروز این بیماری، انتقال ذرات ویروس جدید سرماخوردگی از فرد آلوده به دیگران است. این انتقال معمولاً از طریق تماس مستقیم، تنفس در محیط آلوده یا لمس سطوحی که حاوی ذرات ویروسی هستند، رخ می‌دهد.

 

مکانیسم انتقال

ذرات عفونت جدید HMPV از طریق سرفه، عطسه یا حتی صحبت کردن فرد آلوده وارد هوا می‌شوند. این ذرات می‌توانند به مدت کوتاهی در هوا معلق بمانند و از طریق تنفس وارد دستگاه تنفسی افراد سالم شوند. تماس با سطوح آلوده مانند دستگیره در، میز یا وسایل مشترک و سپس لمس دهان، بینی یا چشم نیز یکی از راه‌های شایع انتقال این ویروس آنفلوانزای جدید است.

 

عوامل تشدیدکننده

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت HMPV هستند. کودکان خردسال، سالمندان، بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند آسم، دیابت یا بیماری‌های قلبی و افرادی که تحت درمان‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی هستند، نسبت به عفونت‌های شدیدتر آسیب‌پذیرتر هستند. علاوه بر این، در فصل‌های سرد سال که افراد بیشتر در محیط‌های بسته و شلوغ تجمع می‌کنند، خطر انتقال ویروس افزایش می‌یابد.

 

نقش سیستم ایمنی در عفونت

سیستم ایمنی بدن در مقابله با عفونت‌های ویروسی نقشی کلیدی دارد. افرادی که سیستم ایمنی قوی‌تری دارند، معمولاً علائم خفیف‌تری تجربه می‌کنند یا ممکن است بدون علائم خاصی بهبود یابند. اما در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، ویروس ممکن است به دستگاه تنفسی تحتانی نفوذ کرده و منجر به بیماری‌هایی مانند برونشیت یا ذات‌الریه شود.

 

شرایط محیطی و فصلی

انتشار بیماری جدید HMPV در فصول سرد سال بیشتر دیده می‌شود. در این زمان، رطوبت پایین‌تر و تجمع افراد در محیط‌های بسته، احتمال انتقال ویروس جدید آنفولانزا را افزایش می‌دهد. همچنین، دمای سرد ممکن است بر کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد و فرد را در برابر عفونت آسیب‌پذیرتر کند.

علت اصلی عفونت HMPV تماس با ذرات ویروسی است که از فرد آلوده به دیگران منتقل می‌شود. این ویروس از طریق هوا، تماس مستقیم یا سطوح آلوده به افراد سالم انتقال می‌یابد. درک مکانیسم انتقال، شناسایی عوامل خطر و رعایت اقدامات پیشگیرانه می‌تواند نقش مهمی در کنترل شیوع این ویروس سرماخوردگی جدید داشته باشد.

 

علائم شایع

• تب: یکی از علائم اولیه و شایع که اغلب با احساس گرما و لرز همراه است.
• سرفه: ممکن است در ابتدا خشک باشد، اما در موارد پیشرفته، به سرفه‌های خلط‌دار تبدیل شود.
• گلودرد و خشکی گلو: التهاب و درد گلو ناشی از عفونت ویروسی است.
• آبریزش و گرفتگی بینی: از علائم اولیه که معمولاً همراه با عطسه است.
• ضعف و خستگی عمومی: به دلیل فعالیت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با ویروس.
• سردرد خفیف تا متوسط: به خصوص در مواردی که تب وجود دارد.

 

علایم شدیدتر

در برخی موارد، خصوصاً در کودکان خردسال، سالمندان یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف، علائم شدیدتر بروز می‌کند:

• تنگی نفس: ناشی از التهاب و انسداد راه‌های تنفسی.
• خس‌خس سینه: معمولاً در کودکان و بیماران با مشکلات زمینه‌ای ریه دیده می‌شود.
• ذات‌الریه: با علائمی همچون درد قفسه سینه، تب بالا، لرز و تنفس سخت همراه است.
• سایانوز: کبودی لب‌ها یا پوست به دلیل کمبود اکسیژن در موارد شدید.

علائم در گروه‌های خاص

• کودکان: علائمی مانند کاهش اشتها، تحریک‌پذیری، تنفس سریع یا صدادار و آپنه (توقف موقت تنفس) در نوزادان ممکن است رخ دهد.
• سالمندان: ضعف شدید، تشدید بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های قلبی یا ریوی و خطر نارسایی تنفسی.
• افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن: ممکن است ویروس جدید چینی علائم بیماری زمینه‌ای مانند آسم یا COPD را تشدید کند.

عوارض احتمالی

• عفونت گوش میانی در کودکان.
• تشدید بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا نارسایی قلبی.
• بستری شدن در بیمارستان در موارد شدید، به خصوص برای افراد با شرایط خاص.

مدت زمان بیماری

علائم معمولاً بین 7 تا 10 روز ادامه دارند، اما در موارد پیچیده یا با وجود عوارض، ممکن است تا چند هفته نیز طول بکشد.

در صورت بروز علائمی مانند تب بالا، درد شدید قفسه سینه، تنگی نفس شدید یا عدم بهبودی علائم پس از یک هفته، مراجعه به پزشک ضروری است. توجه به این موارد به‌ویژه در گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان، سالمندان یا افراد دارای بیماری‌های مزمن اهمیت بیشتری دارد.

 

تشخیص ویروس hmpv

تشخیص ویروس HMPV شامل ارزیابی علائم بالینی، بررسی سابقه بیمار و انجام آزمایش‌های تخصصی است. این ویروس به دلیل شباهت علائمش با سایر عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا RSV (ویروس سین‌سیشیال تنفسی) نیاز به تشخیص دقیق دارد.

بررسی علائم بالینی

پزشک ابتدا علائم بیمار را بررسی می‌کند. علائم شایع شامل تب، سرفه، تنگی نفس، گلودرد، گرفتگی بینی و ضعف عمومی است. در موارد شدید، ممکن است علائمی مانند خس‌خس سینه، کبودی لب‌ها یا پوست (سایانوز) و علائم ذات‌الریه مشاهده شود.

 

روش‌های آزمایشگاهی برای تشخیص

آزمایش RT-PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز):
این روش یکی از دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی است که RNA ویروس را شناسایی می‌کند. نمونه‌برداری معمولاً از مخاط بینی یا گلو انجام می‌شود.

آزمایش آنتی‌ژن سریع:
این آزمایش برای تشخیص سریع پروتئین‌های ویروسی در نمونه‌های تنفسی استفاده می‌شود، اما حساسیت کمتری نسبت به RT-PCR دارد.

کشت ویروسی:
در این روش، نمونه بیمار در محیط آزمایشگاهی کشت داده می‌شود تا ویروس hmpv چینی شناسایی شود. این روش زمان‌بر است و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آزمایش سرولوژی:
این آزمایش حضور آنتی‌بادی‌های اختصاصی HMPV در خون را بررسی می‌کند. معمولاً برای ارزیابی عفونت‌های گذشته یا بررسی ایمنی استفاده می‌شود.

 

تصویربرداری پزشکی

در موارد شدید که احتمال عفونت ریه‌ها یا ذات‌الریه وجود دارد، پزشک ممکن است از عکس‌برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه استفاده کند. این روش به شناسایی التهاب یا تجمع مایعات در ریه کمک می‌کند.

تمایز از سایر بیماری‌ها

تشخیص HMPV باید از سایر ویروس‌های تنفسی مشابه مانند آنفولانزا، RSV و کرونا ویروس متمایز شود. برای این کار، آزمایش‌های مولکولی تخصصی معمولاً ضروری هستند.

 

موارد ضروری برای تشخیص

• جمع‌آوری اطلاعات دقیق درباره علائم، زمان شروع و پیشرفت بیماری.
• بررسی تماس‌های اخیر با افراد بیمار یا حضور در محیط‌های شلوغ.
• در نظر گرفتن وضعیت سیستم ایمنی بیمار، بیماری‌های زمینه‌ای و سن.

تشخیص ویروس hmpv در ایران نیازمند ترکیبی از ارزیابی بالینی دقیق و آزمایش‌های تخصصی است. روش RT-PCR به‌عنوان دقیق‌ترین و رایج‌ترین روش تشخیص شناخته می‌شود. تشخیص زودهنگام و صحیح می‌تواند به درمان مناسب و پیشگیری از عوارض کمک کند.

 

 

درمان ویروس hmpv در منزل

درمان ویروس HMPV در خانه بیشتر بر تسکین علائم و حمایت از بدن برای بهبودی تمرکز دارد. به دلیل اینکه این ویروس معمولاً به صورت خودمحدودشونده است، درمان‌های حمایتی و خانگی می‌توانند در کنترل علائم و راحتی بیمار کمک کنند. در صورتی که علائم شدت پیدا کرده یا فرد به گروه‌های پرخطر (مانند کودکان خردسال، سالمندان یا افراد با بیماری‌های مزمن) تعلق داشته باشد، مشاوره با پزشک ضروری است.

 

اقدامات خانگی برای درمان ویروس HMPV

استراحت کافی:
استراحت یکی از مهم‌ترین بخش‌های درمان عفونت جدید HMPV است. بدن برای مبارزه با عفونت نیاز به انرژی دارد و استراحت می‌تواند به تسریع بهبودی کمک کند.

مصرف مایعات:
نوشیدن مایعات فراوان مانند آب، چای گرم یا سوپ می‌تواند به جلوگیری از کم‌آبی بدن و کاهش ضخامت مخاط کمک کند. این امر به تسکین گلو درد، سرفه و گرفتگی بینی کمک خواهد کرد.

استفاده از مرطوب‌کننده‌ها:
استفاده از مرطوب‌کننده‌های هوا در اتاق می‌تواند به تسکین خشکی گلو و بینی و همچنین کاهش سرفه‌های خشک کمک کند. استنشاق بخار آب گرم نیز می‌تواند به باز شدن مجاری تنفسی کمک کند.

داروهای مسکن و ضدتب:
مصرف داروهای مسکن مانند پاراستامول یا ایبوپروفن می‌تواند به کاهش تب، درد و ناراحتی کمک کند. این داروها همچنین در کاهش التهاب و تسکین گلودرد مؤثرند.

آنتی‌هیستامین‌ها:
در صورتی که گرفتگی بینی یا عطسه وجود داشته باشد، استفاده از داروهای آنتی‌هیستامین (مانند دیفن هیدرامین) می‌تواند کمک‌کننده باشد.

سرفه‌کننده‌ها و داروهای ضد سرفه:
برای کاهش سرفه، ممکن است پزشک داروهای سرفه‌کننده یا ضد سرفه تجویز کند. اگر سرفه خشک باشد، داروهای ضد سرفه مفید خواهند بود. اگر سرفه با خلط همراه باشد، داروهایی که به رقیق شدن مخاط کمک می‌کنند، مناسب‌تر خواهند بود.

اقدامات برای بهبود گلو:
غرغره آب نمک گرم می‌تواند گلو درد را کاهش دهد. همچنین مصرف نوشیدنی‌های گرم مانند چای با عسل یا زنجبیل می‌تواند به تسکین گلو کمک کند.

مراقبت‌های خاص در منزل

توجه به علائم حاد:
اگر فرد مبتلا به HMPV دچار تنگی نفس شدید، درد قفسه سینه، کبودی در پوست یا لب‌ها یا تب بسیار بالا شد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.

کنترل دما:
اگر بیمار دچار تب است، استفاده از پد خنک‌کننده یا حمام آب ولرم برای کاهش دما توصیه می‌شود. از استفاده از آب سرد یا یخ اجتناب کنید زیرا ممکن است موجب ناراحتی بیشتر شود.

پوشیدن ماسک:
برای جلوگیری از انتقال ویروس به دیگر اعضای خانواده، بیمار باید از ماسک استفاده کند و از تماس نزدیک با دیگران خودداری کند.

مراقبت از کودک یا سالمند:
در صورتی که کودک یا سالمند مبتلا به HMPV باشد، باید بیشتر مراقب سلامت آن‌ها بود. این گروه‌ها ممکن است علائم شدیدتری نشان دهند و احتمال بروز عوارض بیشتر است.

 

عوارض مرتبط با HMPV چیست؟

در حالی که اکثر افراد مبتلا به HMPV علائم خفیفی را تجربه می‌کنند، این ویروس می‌تواند منجر به عوارض شدید، به ویژه در جمعیت‌های آسیب‌پذیر مانند نوزادان، افراد مسن‌تر و افراد با سیستم ایمنی ضعیف شود. برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:

عوارض تنفسی مانند برونشیت و ذات الریه

سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS)

تشدید شرایط زمینه ای، مانند آسم و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)

عفونت های باکتریایی ثانویه که می توانند شرایط را بدتر کنند

محققان تخمین می زنند که حدود 10 تا 12 درصد از بیماری های تنفسی در کودکان ناشی از HMPV است. در حالی که اکثر موارد خفیف هستند، حدود 5٪ تا 16٪ از کودکان دچار عفونت دستگاه تنفسی تحتانی مانند ذات الریه می شوند. این عوارض اهمیت تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب برای کاهش پیامدهای شدید را برجسته می کند.

متاپنوموویروس انسانی چگونه درمان می شود؟

اکثر افراد می توانند علائم HMPV خود را در خانه مدیریت کنند تا بهبود یابند.

اما در حال حاضر، هیچ درمان ضد ویروسی خاصی برای درمان این ویروس وجود ندارد و درمان معمولا محدود به کاهش علائم است ؛ مانند استراحت ، مصرف مایعات و مسکن برای کاهش تب

افراد مسن ، نوزادان ،افراد با بیماری های زمینه ای تنفسی و افراد با سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر بیشتری هستند.

چگونه می توان از HMPV جلوگیری کرد؟

توصیه سازمان بهداشت جهانی این است که افراد در درجه‌ی اول سعی کنند که مبتلا نشوند و تمام توصیه‌های بهداشتی که از زمان کووید یاد گرفتیم را برای جلوگیری از پخش شدن بیماری رعایت کنیم مانند :

• استفاده از ماسک
• پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه
• شستشوی مرتب دست ها
• عدم تماس دست های آلوده با دهان ، بینی و چشم ها
• عدم تماس نزدیک با افراد آلوده
• رعایت فاصله اجتماعی
• تهویه مناسب در فضاهای پرجمعیت